Reviews

• mei 2014, moors magazine

  in rotterdam heb je worm, dat zichzelf het instituut voor avantgardistische recreatie noemt, wat een briljante vondst is, want het haalt het bloedserieuze van de avantgarde af en maakt de frontlinie van de avontuurlijke muziek meteen wat toegankelijker. fluitist mark alban lotz en bassist meinrad kneer passen perfect binnen dat instituut, wat mij betreft, want zij verkennen de grenzen van de jazz en de avantgarde op een vrolijke en inspirerende manier, en daar mag ook regelmatig bij gelachen worden.

  mark alban lotz is een fluitspeler, die alle fluiten bespeelt, van de allerkleinste piccolo tot een enorme zelfgebouwde basfluit van pvc-buizen, en hij verkent daarbij alle mogelijkheden van die fluiten - elk denkbaar geluid dat zo'n instrument maar kan voortbrengen weet hij er wel uit te krijgen, en hij gebruikt het instrument zowel als melodieus muziekinstrument en als ritme-instrument. bassist meinrad kneer is al net zo'n verbijsterende grensverlegger, want ook bij hem zit je soms met stomme verbazing te kijken en te luisteren naar wat hij met de bas voor elkaar weet te krijgen. als die twee samen gaan improviseren zit je als luisteraar continu op het puntje van je stoel, want ze weten het steeds krankzinnig verrassend en spannend te houden. .

  de cd u-ex(perimental) is het gevolg van een serie van zo'n 120 concerten die kneer en lotz in utrecht organiseerden in het centraal museum, waarbij steeds andere gasten werden uitgenodigd. ze besloten toch eens wat vast te leggen, en gingen in een kleine kelderstudio in amsterdam opnames maken. dat betekende helaas dat pianisten en drummers als gasten afvielen, maar er spelen hier toch aardig wat andere muzikale gasten mee, waardoor het niet alleen kneer en lotz zijn die je hoort, hoewel zij de basis vormen, maar ook bijvoorbeeld violist maraatsj ten hoorn, violaspeler mary oliver, saxofonist yedo gibson, gitaristen alfredo genovesi en guillaume heurtebize, lapsteelgitaarspeler joost buis en veel meer. je krijgt de indruk dat nederland zowat uit zijn voegen barst van het improvisatietalent als je dit allemaal hoort, want er zit werkelijk geen zwak moment tussen. .

  en wat volgens mij tamelijk uniek en typisch nederlands lijkt te zijn is toch die opmerkelijke combinatie van avontuurlijke avantgarde en humor. heerlijk! een absolute aanrader! .

  mei 2014, moors magazine

• guy peters, january 2014, enola.be

  fluitspeler mark alban lotz startte in 2007 met een reeks van concerten in zijn thuisstad utrecht. met de hulp van marcel van kranendonk (destijds programmator van het sju jazzpodium) en meinrad kneer leidde het tot een reeks van niet minder dan 120 concerten, waarbij volk vanuit de hele wereld over de vloer kwam. om dat te vieren en te bewaren voor het nageslacht, werd besloten om twee dagen lang een hoop volk uit te nodigen in een kleine studio in amsterdam (zo klein dat er geen plaats was voor een drumstel), waarvan de resultaten gebundeld werden op u-ex(perimental). lotz, kneer en elf gasten zijn samen goed voor maar liefst zesentwintig beknopte stukken in vierenvijftig minuten.

  enerzijds is dat meteen voldoende bewijs van de veelzijdigheid van de gastheren – ze weten zich immers te handhaven in allerlei contexten van allerlei groottes (gaande van een duet van kneer en han buhrs tot een sextet), waardoor het een voortdurend aanpassen is. anderzijds krijg je natuurlijk af te rekenen met een geheel dat niet zozeer één groot verhaal is, maar wel een reeks compacte schetsen, waarvan er maar twee de drieminutengrens bereiken en er heel wat rond de anderhalve minuut blijven steken. anders gezegd: een plaat als een veelkleurige mozaïek met een ernstige persoonlijkheidsstoornis. pianist nico huijbregts waagde zich met z'n dubbelalbum dialogue dreams aan een vergelijkbaar project, al wordt de lat hier wel wat hoger gelegd voor de luisteraar.

  door de uiteenlopende instrumenten -- gaande van viool/altviool tot trompet, saxofoon, gitaar en een enkele keer laptop (koenraad ecker van stray dogs), de vocale bijdragen en de verschillende temperamenten -- vindt er voortdurend een verschuiving van sfeer en stijl plaats: de ene keer wat dromerig of traag aftastend, de andere keer grilliger, nerveuzer, op het geïrriteerde af, met radde sprongen of excentrieke klanken, zoals bij de fagot van dana jessen, de vocale gekte van han buhrs of het hysterische gekweel van jodi gilbert. een enorme rijkdom en variatie op één schijfje, al rest wel de vraag wat er van blijft hangen als ze aan zo'n tempo voorbij razen.

  guy peters, january 2014, enola.be

• e. g., 14 may 2013, sands-zine.com

  coloro che seguono le vicende del marchio olandese evil rabbit records dovrebbero già conoscere il flautista mark alban lotz e il contrabbassista meinrad kneer (di entrambi s'è già scritto anche su sound and silence).diciamo, con buona approssimazione, che i due hanno organizzato numerosi concerti nei quali hanno fatto da punto di riferimento stabile ad uno sciame cangiante e ruotante di musicisti attivi nel bel paese dei tulipani, fra essi anche nomi storici e importanti come han buhrs degli schismatics. .

  in pratica s'è trattato di una specie di third person mutata in x person. il tutto è partito da utrecht nel 2007 ed è stato nominato come "u-ex(perimental)".le registrazioni di questo cd, effettuate ad amsterdam in un periodo a cavallo fra il 2009 e il 2010, mantengono lo spirito originario del progetto e vedono avvicendarsi accanto ai due titolari ben 11 strumentisti, dando così vita a formazioni ibride comprese fra il trio (in 9 titoli), il quartetto (in 12 titoli), e il sestetto (in 2 titoli). fanno eccezione i brani d'apertura e di chiusura che lotz & kneer hanno riservato per la formula a due, e punch dove kneer duetta con la voce di buhrs.proprio in queste continue mutazioni d'organico sta la forza di un disco che, pur non presentando niente di particolarmente originale, riesce a convincere e scorre senza mai annoiare. un altro elemento importante, a garantire una gradevole giostra mutante, sta nei numerosi tipi di flauto utilizzati da lotz.?se è questo che cercate, una buona prova da parte dei nipotini della storica combriccola icp, servitevi pure e, statene pur certi, non rimarrete delusi.

  ps: sto leggendo un giallo dello scrittore greco petros markaris intitolato "l'esattore" dove, in pratica, un serial killer che si firma l'esattore nazionale individua e uccide i grandi evasori fiscali. lotz e kneer, da diligenti olandesi, sarebbero al sicuro! tanto dichiarano e tanto ci dice il lettore: cinquantaquattro minuti e ventun secondi.

  e. g., 14 may 2013, sands-zine.com

• peter margasak, february 2013, downbeat magazine

  flutist mark alban lotz and bassist meinrad kneer document the ongoing improvised music series they started in utrecht 2007 with u-ex(perimental), which features them anchoring 26 bracing tracks with a slew of dutch guests including bassoonist dana jessen, trumpeter felicity provan and singer han buhrs, among others. the core duo have a clear rapport and sonic identity marking their abstract improvisations with a frictive astringency, which their disparate array of guests easily fit within.

  peter margasak, february 2013, downbeat magazine

• ken vos, january/ february 2013, jazzism

  dit album vormt de afsluiting van de reeks concerten onder die naam in utrecht die in 2007 van start ging met als initiatoren fluitist mark alban lotz, contrabassist meinrad kneer en organisator marcel kranendonk. anders dan je zou verwachten, is het geen verzameling live-registraties, maar beschikbare deelnemers aan de reeks werden uitgenodigd voor studio opnamen in amsterdam. het resulteert in een grote verzameling van 26 korte tot zeer korte spontane improvisaties waarin lotz en kneer de rode draad vormen. de genodigden vormen een haast willekeurige dwarsdoorsnede van de nederlandse improszene, van veelbelovend tot gevestigd: maraatsj ten hoorn, yedo gibson, mary oliver, joost buis, felicity provan, guillaume heurtebize, dana jessen, alfredo genovesi, jodi gilbert, koenraad ecker en han buhrs. de bezettingen variëren van duo's tot een sextet. het kan niet anders dan de opnamen nogal verschillen in intensiteit en kwaliteit. door de duur hebben de stukken vooral het karakter van soundscapes of potentiële intro's voor verdere uitwisselingen. door ongetwijfeld streng selectiewerk van kneer en lotz zijn er stukken overgebleven die op zich een duidelijk eigen, krachtig klankkarakter hebben, maar niet altijd even interessant zijn qua dynamiek. duidelijk is dat er in nederland een enorm potentieel aan improvisatoren is.

  ken vos, january/ february 2013, jazzism

• eric de rooi, january 2013, fluit

  deze cd is een spin-off van de concertreeks u-ex. zoals de afkorting al suggereert: een reeks geheel geïmproviseerde concerten in lotz' thuisbasis utrecht. alle gastsolisten zijn opgedaan in de circa 120 concerten die tot nu toe hebben plaatsgevonden en zijn op de cd in wisselende bezettingen (van duo tot sextet) te horen. frappant is het ontbreken van piano en drums, een direct gevolg van de facilitaire situatie in de opnamestudio. .

  dergelijke beperkingen kunnen artistieke winst opleveren. op deze cd vertaalt die zich (met excuses aan alle pianisten en slagwerkers) in de afwezigheid van harmonische en groove-matige clichés. een andere prettige beperking is die in tijdsduur: het langste van de 26 stukken duurt net vijf minuten, de meeste blijven ruimschoots onder de drie. het leidt tot geïmproviseerde miniatuurtjes zonder wijdlopigheid. zelfs het moeilijkste onderdeel, samen tot een sluitend eind komen, lijkt vrij consequent te lukken. het klankkleurpalet is breed, qua aantal instrumenten, het inventieve gebruik ervan en de wisselende grootte van de bezettingen. .

  maar toch, deze cd is 'not for the faint of heart'. zelfs stukken met vertrouwde traditionele titels ('rondo', 'aria', 'recitativo') leiden bij de argeloze luisteraar niet tot de verwachte luisterervaring. na beluistering werd wél mijn nieuwsgierigheid gewekt naar de bijbehorende live-ervaring. hopelijk is met deze cd (en het opheffen van gastheer stichting jazz utrecht) de concertreeks nog niet ten einde.

  eric de rooi, january 2013, fluit

• laurence joseph, 5 december 2012, cultmontreal.com

  although free improvisation likely harks back to the paleolithic, the modern non-idiomatic form was first recorded in the mid-’60s, the unruly offspring of jazz and avant-garde classical music. seminal figures included webern-loving u.k. guitarist derek bailey, who avoided fixed groups in favour of jumbling diverse musicians for one-off happenings. his annual company festivals tossed unrelated genres together, their overall results less important than the struggle for exhilarating moments of unclassifiable cohesion sprung from unpredictable combinations.

  fast forward 50 years, and free improv vibrates in virtually every ville. montreal teems with activity, a longstanding tradition nourished by weekly series like the cagibi’s mardi spaghetti and mercredimusics at the casa obscura. but for every obvious hotbed of london, new york and tokyo, strong scenes persist in lesser-known locales like beirut, lisbon and rimouski.

  utrecht also harbours a thriving scene, led by flautist mark lotz and bassist meinrad kneer who have presented over 120 concerts since 2007. u-ex(perimental) is an exemplary free improv studio recording that documents 13 dutch musicians.

  with lotz and kneer appearing throughout (lotz lays out on one track), bass and flute textures predominate. while kneer tends to bow thick, continuous textures, the flute playing relies more on extended techniques, from breath to pops to trilling lines. improvised music is always dependent on local circumstances, and in this case the tiny studio precluded piano and drums. this left voice, guitars, laptop, strings and woodwinds.

  the cd includes 26 miniatures, ranging from one to five minutes, from duos to sextet. while company’s mix ‘n’ match formula is retained, certain subgroupings are given more space than others. for example, the trio of lotz, kneer and yedo gibson on sax appear on six tracks, while koenraad ecker’s laptop appears just once. well-known participants included the icp’s mary oliver and the astronotes’ joost buis, although younger musicians are also featured.

  there are no belly flops in this coherent and deep pool of music. the short durations drown any notions of toe-dipping; plunging-in is the only option. highlights include the frantic “blitzfish” with jodi gilbert on vocals, splashing in and out in 1:03, and the eely slides of the sextet in “beach life.”

  laurence joseph, 5 december 2012, cultmontreal.com

• eyal hareuveni, 28 november 2012, allaboutjazz.com

  in 2009, dutch flautist mark alban lotz and bassist meinrad kneer initiated a monthly creative music series, titled u-ex(perimental), at centraal museum in utrecht, presenting performances of spontaneous free improvisations. after about 120 concerts lotz and kneer decided to document some of these unique musical meetings in a tiny studio in amsterdam—so tiny that there was no place for a drum set or piano.

  the recording features improvisation in different formats, from duets to sextet, with musicians from the established and multinational dutch improv scene, but also introducing some proponents of a new generation with careful and equal representation to women improvisers. obviously, these improvisations vary in dynamics, temperament, color, timbral variation, usage of extended techniques and invention. all the improvisations are brief and seek to outline a musical idea with no attachment to further interplay.

  the improvisations are sequenced in order to create a cohesive, uniting narrative. the minimalist chamber, "hold" introduces the uplifting and playful "rondo" that is summarized by lotz and kneer in "conclusion." then a new chapter begins when the two are challenged by the otherworldly sounds from koenraad ecker's laptop, followed by another experimental improvisation, with saxophonist yedo gibson, who employs extended breathing techniques.

  the improvisations with vocal artist han buhrs on "punch," "the mammal thing" and "pow wow," and jodi gilbert on "blitzfish" and the song "for albert hofmann"—the swiss scientist who synthesized the psychedelic effects of lysergic acid diethylamideare (lsd)— are the wildest and most inventive ones, using invented languages with humor. lotz and kneer, with trumpeter felicity provan and lap steel guitarist joost buis, create a similar vocal effect on the ironic "aria" and "recitative."

  a fascinating journey with some of the most unique improvisers on the fertile dutch scene.

  eyal hareuveni, 28 november 2012, allaboutjazz.com

• françois couture, 20 november 2012, monsieur delire

  in 2007, flautist mark alban lotz paired up with doublebassist meinrad kneer to launch an improvised music concert series in his home town of utrecht. later, in december 2009 and february 2010, they booked two days in a tiny studio where they invited some of the musicians featured in their series. the results are culled on u-ex(perimental), a cd featuring 11 guests (though there are no more than four musicians playing on a given track) in the course of 26 short free improvisations – two clock in over 4 minutes, most are only vignettes. i usually don’t like this kind of short attention span comp, but a lot of thought went into the track order, and it makes for a very enjoyable listen. lotz and kneer are first-rate improvisers, and their guests aren’t bad either. especially trumpeter felicity provan, vocalist han buhrs (of palinckx), and joost buis who, surprisingly, came to the sessions with his lapsteel guitar instead of his trombone.

  françois couture, 20 november 2012, monsieur delire

• herman te loo, october 2012, jazzflits.nl

  pianist albert van veenendaal and saxophonist esmée olthuis made four years ago the cd ‘the mystery of guests’ for the evil rabbit label. label co-founder meinrad kneer is serving us something similar with this new album.

  together with the german, but utrecht based flutist mark alban lotz, the bassist organized a series of meetings under the title 'u-ex(perimental)’ with interesting fellow improvisers at the utrecht sju jazzpodium. the duo expanded into trio or quartet by inviting one or more guests.

  the pair recorded in two sessions (in december 2009 and february 2010) in the 'phunky pheasant studios’ in amsterdam. invited guests were welcome to join, though there was a limitation: the small space couldn’t handle a drum set, and the piano did not live up to the requested standard. this doesn’t imply, that there was little room for rhythm in the improvisations. kneer and lotz are musicians who have a strong rhythmic component to their playing, despite the nature of their instruments.

  in some of their guests they find that same preference, as in "punch", where han buhrs proves his percussive vocal abilities. the duo suggests a pulse in 'operation hercules', where saxophonist yedo gibson thrives on. the 25 short improvisations show a wide range of improvisational tactics and techniques. the rhythmic approach is one of them, but also the painting of mysterious spheres (such as 'block 3', with subtle electronics by koenraad ecker) and the creation of audio stories ("beach life" with the lap steel guitar joost buis) is demonstrated.

  through the compact size of the pieces and the responsiveness of the participants, each track works out perfectly and doesn’t get lost in endlessly spun out improvisational quests, without beginning or end. within limitation the masters proof themselves, because i suspect, that there is a lot more of recorded material. now there are 54 minutes of high-class improvisation, which doesn’t bore for one moment.

  herman te loo, october 2012, jazzflits.nl

• z.k. slaby, october 2012, his voice

  projekty lotz of music, diapazon spolupráce od global village orchestra po istambulské improvizované koncerty, to je v nejhutnější zkratce hudební obzor marka albana lotze (1963), hráče na pikolu a všechny možné flétny až po tu pvc kontrabasovou či preparovanou. baraná quintet, the tigers of love nebo spoon 3, to jsou zase tři projekty z řady dalších, které jsou doménou nápaditého kontrabasisty meinrada kneera (1970), osnovatele evil rabbit records. když se tito dva improvizátoři někdy v roce 2007 setkali v utrechtském centraal museu, vznikl u-ex(perimental), se kterým tato dvojice za přispění plejády hostů do roku 2011 uspořádala na sto dvacet vystoupení. album u-ex(perimental), které nyní na evil rabbitu (pod číslem 17) vydali, chce tuto periodu zdokumentovat. nečiní tak ale obvyklou cestou záznamů; naopak: hudebníci se s vybranými spoluhráči dvakrát setkali v malém amsterodamském studiu a pokusili se zrekonstruovat, jak koncertní spolupráce probíhala.
  vzniklo tak skutečně bohaté menu – 26 spontánních záběrů hudebních dobrodružství (jak to sami nazývají) od jedné do pěti minut, na nichž participují jak výrazní ptředstavitelé nizozemské improvizátorské scéony (jež má velké mezinárodní renomé), tak zástupci nové generační střídy. a protože jde o skutečně závažné obsazení, seskupující se s dvojicí protagonistů v neočekávaných hudebních trsech, uveďme si všechny hosty: maraatsi ten hoorn (housle), mary oliver (viola), felicity provan (trubka, hlas), dana jessen (fagot), jodi gilbert a han buhrs (hlas), yedo gibson (baryton a soprán saxofon, náústek trombónu), joost buis (lap steel kytara), guillaume heurtebize a alfredo genovesi (elektrická kytara) a koenrad ecker (laptop). (poznámka: pianisté a bubeníci přizvání nebyli, protože by se do nevelkého studia se svými nástroji nevešli.) bohatý jídelnček, neméně opulentní obsazení, zřejmě nejzajímavější styčné pasáže, které zalahodí příznivcům improvizační variability. jde však spíše o potpourri ochutnávek, bonbónků na základě dosavadní součinnosti, ne tedy o (přísně vzato) dokument jedné etapy. což nemusí posluchači vadit, neboť:
  pištecké umění marka albana lotze se tu projevuje v mnoha variacích od zalykání přes výkřikovost po namlouvání tématu a smlouvání s ním, neméně důležitá je role kneerova kontrabasu, který brumlá, kvílí, ohrožuje, vytahuje se, podpírá i odpírá. přesýpací hodiny souher však svědčí o nedílném podílnictví i těch ostatních; jeden každý totiž na výsledku participuje a spoluurčuje vyznění hledačských miniatur, k nimž každý něco specifického přidává. některé z nich zprvu otálejí, prodlužují vzájemné okolkování a vyvažování souzvuků, jiné se vmžiku zdrcnou k provokativní výbušnosti, další pak jsou téměř vybroušené s dosahem kompoziční ucelenosti. bývají to souhry křížem krážem (například flétny s violou, elektrické kytary s basou), nástroje si však nepředávají štafetu, jak to mnohdy bývá zvykem, spěchají většinou souběžně, hlasy buď nástroje dokreslují, nebo k nim dodávají něhyplnou přídavnost (jodi gilbert), nebo dominují svou výbušnou útočností, zahlcenou provokativností (han buhrs), či se dokonce dostanou groteskní polohy (felicity provan s lotzem). najdeme tu osobité hloučení kolem trubky, protipólování ústředního motivu s rozdrobenými hrstmi zvuků, které ho podmiňují, saxofonové zahlcování a hrdlení, prodrnkávání kytar, rytmické i zvukové koketérie či oponentury... a tak bych mohl pokračovat. lotz s kneerem si své hosty magneticky přitáhnou a využijí k překvapivému reagování. vše pak korunuje chlácholivě melodizující závěr, který dokazuje, že by si samotná ústřední dvojice nezadala ani se samostatným albem. hudební dobrodružství? spolehněte se.

  z.k. slaby, october 2012, his voice

• pachi tapiz, 5 october 2012, tomajazz.com

  between 2007 and 2011 flutist mark alban lotz and bassist meinrad kneer organized about 120 concerts, together with free improvising musicians of the dutch and as well the international scene. in order to document their work, they met in 2011 in a small studio with some of the musicians, whom they had played with over the years. in this cast of guest musicians (a total of eleven) already established figures appear, along with some newcomers in the dutch free improvised music scene. those who failed to participate were drummers and pianists, because the small size of the studio did not allow their instruments or they were not available there. the result, which appears under the title of u-ex(perimental), contains 26 tracks with a total duration of 54 minutes, in which the thirteen participants are improvising in different formations, which range from duets of the two hosts (which open and close the recording), to sextet.

  the track sequence on the cd is certainly striking. in the beginning, after a series of unidiomatic improvisations, the impression arises, that it doesn’t go beyond being a small catalogue of games, recorded purely for documentation. however, once you past the first third of the recording, there are a number of pieces that break that certain monotony. "punch" features the voice of han buhrs, while "inside", with guillaume heurtebize’s and alfredo genovesi’s guitars, show very interesting moments. in the brief "blitzfish" the latter guitarist, singer jodi gilbert and the two hosts reach a moment of great intensity.

  it turns out to be extremely interesting to witness the recording passing from there, from cold abstraction to concreteness, showing very varied music, that moves through moments of agitation, descriptiveness, ambient and even shows a certain canonical character. how true is it that the important thing is not how you start, but how you finish!

  pachi tapiz, 5 october 2012, tomajazz.com